🧱 Infrastructure as Code (IaC) چیست و چرا باید از Terraform استفاده کنیم؟

در دنیای مدرن توسعه نرم‌افزار و DevOps، مدیریت زیرساخت به صورت دستی دیگر به‌صرفه و پایدار نیست. اینجاست که مفهومی به نام Infrastructure as Code (IaC) وارد می‌شود و تحول بزرگی در نحوه مدیریت و اتوماسیون زیرساخت‌ها ایجاد می‌کند. در این مقاله به بررسی این که Infrastructure as Code (IaC) چیست به زبان ساده و کاربردی می پردازیم.

💡  (IaC) Infrastructure as Code چیست؟

Infrastructure as Code به زبان ساده یعنی مدیریت و پیکربندی زیرساخت‌های سرور، شبکه، دیتابیس، و … به‌صورت کدنویسی. به جای اینکه به صورت دستی در کنترل‌پنل‌های ابری یا سرور لاگین کنید و منابع را ایجاد یا تغییر دهید، همه چیز را با فایل‌های متنی تعریف می‌کنید.

این فایل‌ها می‌تونند روی گیت نسخه‌بندی بشن، به CI/CD متصل بشن و در هر زمان قابل اجرا و بازتولید باشن.

✅ مزایای استفاده از IaC

• قابلیت تکرار بالا: هر بار که نیاز به ایجاد یک زیرساخت جدید دارید، فقط کد را اجرا می‌کنید.
• پایداری و یکپارچگی: همه چیز مستند و شفاف است.
• قابلیت همکاری تیمی: تمام اعضای تیم به یک منبع کد واحد دسترسی دارند.
• اتصال به CI/CD: IaC به راحتی در فرآیندهای اتوماسیون و استقرار پیوسته قرار می‌گیرد.
• بازگردانی سریع (Rollback): در صورت بروز مشکل، به راحتی می‌توان به نسخه‌های قبلی بازگشت.

🔧 معرفی Terraform

Terraform یکی از محبوب‌ترین ابزارهای IaC است که توسط شرکت HashiCorp توسعه داده شده. این ابزار با زبان پیکربندی مخصوص خودش به نام HCL (HashiCorp Configuration Language) کار می‌کند و از طیف وسیعی از پلتفرم‌های ابری (مثل AWS، Azure، Google Cloud) و زیرساخت‌های دیگر پشتیبانی می‌کند.

🔍 چرا Terraform؟

• Multi-Cloud: از چندین سرویس ابری هم‌زمان پشتیبانی می‌کند.
• سادگی در نوشتن و خواندن کدها
• پشتیبانی گسترده از منابع (Providers)
• قابلیت ایجاد نمودار وابستگی منابع
• برنامه‌ریزی قبل از اجرا (Plan vs Apply)

📄 یک مثال ساده از فایل Terraform

provider "aws" {
  region = "us-west-2"
}

resource "aws_instance" "web" {
  ami           = "ami-0abcdef1234567890"
  instance_type = "t2.micro"
}

در این مثال، یک ماشین مجازی روی AWS تعریف شده که در منطقه us-west-2 با نوع t2.micro اجرا می‌شود.

🛠 کاربرد Terraform در پروژه‌های واقعی

در پروژه‌های بزرگ، Terraform برای موارد زیر استفاده می‌شود:

• مدیریت منابع ابری (مثل ایجاد VM، شبکه، Load Balancer و…)
• نصب خودکار کلاسترهای Kubernetes
• ایجاد محیط‌های تست و تولید به‌صورت اتوماتیک
• اتصال IaC به CI/CD برای استقرار خودکار زیرساخت

🔐 نکات امنیتی در استفاده از IaC

• هرگز فایل‌های حاوی کلید API یا رمز عبور را در گیت قرار ندهید.
• از ابزارهایی مانند Vault برای مدیریت متغیرهای حساس استفاده کنید.
• از بررسی خودکار کد (Linting و Security Scanning) استفاده کنید.
• از نسخه‌بندی منابع برای بازگشت سریع استفاده کنید.

🧩 جمع‌بندی

زیرساخت به‌عنوان کد (IaC) نه‌تنها بهره‌وری تیم‌های DevOps را افزایش می‌دهد، بلکه باعث کاهش خطاهای انسانی و افزایش سرعت توسعه می‌شود. در این میان، Terraform یکی از بهترین ابزارهای پیاده‌سازی IaC است که یادگیری و استفاده از آن، یک سرمایه‌گذاری بلندمدت برای هر متخصص زیرساخت محسوب می‌شود.

منابع:

https://developer.hashicorp.com/terraform/docs

https://www.redhat.com/en/topics/automation/what-is-infrastructure-as-code-iac